Ulga dla klasy średniej jest nowym pomysłem rządu, wprowadzonym do rzeczywistości podatkowej w ramach Polskiego Ładu. Jej podstawowym zadaniem staje się ograniczenie strat dla wybranej grupy podatników, które płyną z likwidacji odliczenia składki zdrowotnej od podstawy opodatkowania. Preferencje dla klasy średniej nie są jednak bezwarunkowe. Wręcz przeciwnie, skorzystanie z ulgi zostało obwarowane kilkoma obostrzeniami, o których powiemy w niniejszym artykule. Przedstawiamy poradnik opisujący w sposób kompleksowy mechanizmy, jakim podlega stosowanie ulgi wprowadzonej przez Polski Ład. Wskażemy, dla kogo została przeznaczona i jak ją obliczyć. Odpowiemy również na pytanie zadawane przez wielu podatników – kiedy rezygnacja z ulgi okaże się bardziej opłacalna? Zapraszamy do lektury.
Czym jest ulga dla klasy średniej?
Ulga dla klasy średniej to specjalna preferencja podatkowa, umożliwiająca obniżenie podstawy rocznego opodatkowania i przekazywanie mniejszych zaliczek na podatek dochodowy w rozliczeniu miesięcznym. Jest to przywilej dla wybranych – ulga dla klasy średniej stosuje bowiem kryterium wysokości dochodu i formy jego pozyskiwania. Przekroczony limit ulgi dla klasy średniej skutkuje koniecznością dopłaty podatku, dlatego warto pilnować, aby… więcej nie zarobić. Ulga dla tzw. klasy średniej obowiązuje od 1 stycznia 2022 roku i jest obliczana od dochodów uzyskiwanych od tej daty.
Genezy ulgi dla klasy średniej można poszukiwać w efektywnym podwyższeniu zobowiązań wobec państwa, wynikających z braku możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku. Ustawodawca wprowadził jednak bufor bezpieczeństwa przed niezadowoleniem wyborców, co oznacza objęcie wybranej grupy systemem preferencji. Wysokość rekompensaty obliczana jest indywidualnie, w zależności od uzyskiwanych wpływów z tytułu pracy. Co daje, jak obliczyć i jak działa ulga dla klasy średniej – o tym opowiemy w kolejnych częściach poradnika.
Kogo dotyczy i ile wynosi ulga dla klasy średniej?
Ulga dla klasy średniej stoi otworem przed podatnikami, którzy w danym roku podatkowym osiągnęli dochód w przedziale o 68 412 zł do 133 692 zł (w rozliczeniu miesięcznym widełki dotyczą kwot od 5 701 zł do 11 141 zł). Oprócz kryterium wysokości dochodów, istnieją jeszcze warunki dotyczące formy zatrudnienia. Z ulgi dla klasy średniej początkowo mogły skorzystać osoby osiągające przychody z pracy na etacie (umowa o pracę, stosunek służbowy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy), lub przedsiębiorcy prowadzący firmę rozliczaną na podstawie skali podatkowej. Ulga dla samozatrudnionych będzie obliczana od kwoty wpływów finansowych pomniejszonych o koszty uzyskania przychodów, z wyłączeniem zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Ulga dla klasy średniej 2022 dotyczy również osób pracujących na etacie za granicą. Podatnicy z tej grupy są jednak zobowiązani do samodzielnych kalkulacji zaliczki na podatek i dokonywania regularnych wpłat.
Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą i wybrałeś jako formę opodatkowania podatek liniowy lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, ulga dla średniej nie będzie miała zastosowania w Twoim przypadku. W kwestiach nowej preferencji podatkowej również umowa o pracę i zlecenie stanowiły dotychczas dwa odrębne światy. Umowa zlecenie i umowa dzieło początkowo były wyłączone ze stosowania ulgi. Jednak zgodnie z komunikatem premiera z 21 stycznia 2022 roku, ulga została rozszerzona na umowy cywilnoprawne, emerytury i renty.
Wiemy już, co to jest i kogo dotyczy ulga dla klasy średniej, wprowadzona równolegle z Polskim Ładem. Pora przedstawić metody jej obliczania, mając na uwadze oficjalne wytyczne Ministerstwa Finansów.
Od dochodu czy przychodu? Jak obliczyć ulgę dla klasy średniej?
Czy omawianą ulgę oblicza się od dochodu czy przychodu? Czy bierze się pod uwagę wpływy brutto czy netto? Czy obliczenia wykonywane są miesięcznie czy rocznie? Ile wynosi ulga dla klasy średniej w 2022 roku? Podobne pytania otrzymuje od swoich klientów każde biuro rachunkowe. Postaramy się teraz na nie szczegółowo odpowiedzieć. Kwota ulgi podlega indywidualnym ustaleniom w zależności od wysokości uzyskiwanego przychodu. Zgodnie z tym, co powiedzieliśmy w poprzednim akapicie, determinantem wysokości ulgi dla klasy średniej pozostaje przychód brutto pomniejszony o koszty jego uzyskania. Ministerstwo Finansów opublikowało dwa wzory do prowadzenia kalkulacji w rozliczeniu rocznym. Zmienna A oznacza tutaj roczne przychody z pracy na etacie oraz z działalności gospodarczej:
- (A x 6,68% – 4 566) / 0,17 – dla A wynoszącego przynajmniej 68 412 zł i nieprzekraczającego 102 588 zł
- (A x (-7,35%) + 9 829 zł) / 0,17 – dla A w przedziale od 102 588 zł do 133 692 zł
W przypadku obliczeń dokonywanych przez pracodawcę (zobowiązanego do rozliczania w cyklu miesięcznym), wzory te prezentują się następująco:
- (A x 6,68% – 380,50 zł) / 0,17 – dla A wynoszącego co najmniej 5 701 zł i nieprzekraczającego 8 549 zł
- (A x (-7,35%) + 819,08 zł) / 0,17 – dla A wyższego niż 8 549 zł i nieprzekraczającego 11 141 zł
W przeciwieństwie do wielu innych preferencji podatkowych, które pozostają dostępne tylko na wniosek, ulga dla klasy średniej obowiązuje automatycznie. Ulga stosowana jest z urzędu za miesiące, w których podatnik uzyskiwał przychody z pracy mieszczące się w kwocie od 5 701 zł do 11 141 zł.
Jeżeli jesteś pracodawcą i wciąż masz wątpliwości co do metod obliczania ulgi dla swoich pracowników, warto skorzystać z poradnika Ministerstwa Finansów dostępnego pod linkiem https://www.podatki.gov.pl/polski-lad/przewodnik-dla-pracodawcy-preferencje-dla-klasy-sredniej-polski-lad/. Wielu przedsiębiorców chętnie wspomaga się usługami, jakie świadczy biuro rachunkowe, zyskując tym samym gwarancję poprawności dokonywanych kalkulacji.
Jak złożyć wniosek o nienaliczanie ulgi i kiedy warto to zrobić?
Wiedząc, dla kogo i do jakiej kwoty przysługuje ulga, wyraźnie widać twardą granicę, kiedy jest ona natychmiast cofnięta. Przekroczenie maksymalnej kwoty sprawia, że podatnika obowiązuje zwrot korzyści zaczerpniętych z ulgi do Urzędu Skarbowego. Dylemat pojawia się w przypadku uzyskania podwyżki w pracy lub podjęcia dodatkowego zajęcia, co spowoduje przekroczenie progu 133 692 zł. Jeżeli podejrzewamy, że w danym roku przekroczymy górny próg ulgi (lub nie osiągniemy progu minimalnego), wówczas warto zrezygnować z jej stosowania, składając wniosek o nienaliczanie ulgi bezpośrednio do pracodawcy. Procedura rezygnacji z ulgi zgłoszeniem do pracodawcy obowiązuje tylko dla etatowców. Samozatrudnieni podlegający pod zasady ogólne opodatkowania dokonują rezygnacji ze stosowania ulgi poprzez wniosek do właściwego Urzędu Skarbowego. Przykładowy wzór/oświadczenie o rezygnacji z ulgi został udostępniony na stronie Ministerstwa Finansów.
Ulga dla klasy średniej a działalność gospodarcza – czy warto ją stosować?
Ulga dla klasy średniej a działalność gospodarcza to nowy dylemat dla przedsiębiorców, którzy muszą we własnym zakresie zastanowić się nad opłacalnością jej stosowania. Nieznaczne przekroczenie górnej kwoty przychodu skutkuje utratą prawa do ulgi i koniecznością zwrotu zaoszczędzonego podatku.
Ulga dla klasy średniej a emerytura
Ulga dla klasy średniej a emerytura i renta – ta kwestia jeszcze kilka miesięcy temu budziła spore emocje. Sytuację unormowało rozszerzenie stosowania ulgi również na emerytów i rencistów.
Ulga dla klasy średniej a wspólne rozliczanie małżonków
Wspólne rozliczenie małżonków może przynosić spore korzyści z tytułu stosowania ulgi dla klasy średniej. Jeżeli osoby pozostające w związku małżeńskim wspólnie składają zeznanie podatkowe, mają możliwość wyboru jednej z dwóch metod ustalania wysokości ulgi wykazywanej w tym zeznaniu.
Pierwszą metodą pozostaje wyliczenie ulgi od połowy rocznych przychodów każdego małżonka, które uprawniają do ulgi. Ta metoda obowiązuje także w przypadku, kiedy jeden z małżonków nie uzyskuje żadnych przychodów. Drugą metodą obliczeń polega na tym, że każdy z małżonków prowadzi kalkulacje od indywidualnych przychodów, jeżeli mieszczą się one w widełkach od 68 412 zł do 133 692 zł.
Ulga dla klasy średniej a kwota wolna od podatku
To, ile wynosi kwota wolna od podatku, nie wpływa na zakres stosowania ulgi dla klasy średniej. Kwota wolna od podatku przysługuje bowiem każdemu, niezależnie od wysokości uzyskiwanych przychodów. Ulga dla klasy średniej jest dodatkowym mechanizmem preferencyjnym, funkcjonującym niezależnie od kwoty wolnej od podatku.
Jeżeli kalkulacje ulgi dla klasy średniej wydają Ci się skomplikowane, możesz skorzystać ze wsparcia oferowanego przez biuro rachunkowe. Specjaliści chętnie wytłumaczą wszelkie zawiłości prawne i pomogą w dokładnym i poprawnym wyliczeniu wysokości ulgi.
